Je kunt er niet meer onderuit (al proberen de grote suikerfabrikanten het weer af te zwakken): suiker is slecht voor je. Iedereen die al even bezig is met gezond eten weet het wel, eigenlijk moet je stoppen met het eten van suiker.

Maar dat is moeilijk! Suiker zit namelijk overal in en is overal aanwezig. Vooral op gezellige uitjes en snel klaar eten. En het is behoorlijk verslavend.

En zelfs als het je thuis lukt (en als je mijn recepten volgt en alleen nog maar pure producten in huis haalt dan moet dat lukken), zodra je je buiten de deur begeeft is het bijna niet te doen.

Kom eens op een feestje. Suiker zit niet alleen in gebak en in bijna alle drankjes, maar is ook volop vertegenwoordigd in hartige snacks en smeerseltjes. Glaasje water en een plakje komkommer dan maar? Voor sommige diehards geen probleem, maar de meeste mensen vinden het dan toch een stuk minder gezellig. Taart is dan nog makkelijk te laten staan, waarschijnlijk vind je dit als je een poosje gezond en plantaardig eet niet eens meer echt lekker. Als je je al over laat halen heb je kans dat je er na 1 of 2 hapjes al genoeg hebt.

Maar de biertjes en de wijntjes en de hartige hapjes? Dan moet je of heel principeel zijn, of toch gewoon die 80-20 regel hanteren. Want voor het grootste deel wordt het leven alleen maar leuker als je puur en plantaardig eet, maar op bepaalde gelegenheden moet je ook gezellig mee kunnen doen. Omdat je al gezonder leeft zal je trouwens merken dat je veel minder behoefte hebt aan snacks, maar dat terzijde.

Zelf let ik bij feestjes niet echt op de suiker, ik drink graag een biertje of een wijntje, en pak gerust eens wat chips of een handje nootjes. Maar veel is het nooit. Als taart zelfgebakken is, een klein stukje om te proberen. De aantrekkingskracht is er nog steeds, maar ik weet ondertussen dat een klein stukje ook al snel te veel is.

Als ik uit eten ga probeer ik zo vers mogelijk te bestellen, net wat de kaart of de kok biedt. Maar eerlijk gezegd, ik ga niet zo vaak uit eten en feestjes of uitgaan doen we ook niet elke week. Ik weet dat het leven in Nederland wel anders kan zijn, en dan zal je toch gewoon een beetje streng voor jezelf moeten zijn. Hoe langer je deze levensstijl leeft, hoe makkelijker het wordt.

Iemand die niet van koffie houdt zal nooit kunnen begrijpen hoe die bak koffie ’s morgens voor een ander zo belangrijk kan zijn. En al snel zal jij niet meer kunnen begrijpen waarom anderen die zoete dingen niet kunnen laten staan.

Wat doet suiker nou precies in je lijf?

Suiker verhoogt je bloedsuikerspiegel. Het streven van je lichaam is om je bloedsuikerspiegel zo constant mogelijk te houden, en daarom wordt bij een verhoging het hormoon insuline aangemaakt. Dat zorgt ervoor dat de cellen de suiker kunnen opnemen en opslaan of direct gebruiken (verbranden).
In puur voedsel zit suiker verpakt in voedingsmiddelen met vezels en vitaminen en mineralen. Daardoor duurt de vertering van voedsel langer en komt de suiker geleidelijk in je bloed. Maar in snoepjes en koekjes en frisdrank en gebak en de meeste andere voedingsmiddelen waar veel suiker in zit zitten geen of nauwelijks vezels. Daardoor komt de suiker in no time in je bloed en reageert je lichaam daar direct op door veel insuline aan te maken. De eeuwenlange ervaring heeft namelijk geleerd dat er nu gedurende enige tijd zo veel suiker aan gaat komen. Maar dat is in dit geval niet zo waardoor er zoveel glucose uit je bloed opgenomen wordt dat je bloedsuikerspiegel nu daalt onder het normale niveau. Waardoor je weer trek krijgt in, jawel, iets zoets. Zo kom je in een kringetje waardoor er eigenlijk constant teveel insuline in je bloed is. Na een poosje kan je hier ongevoelig voor worden, je cellen reageren niet meer op de insuline prikkel. En dat kan uiteindelijk resulteren in diabetes.

Daarbij kost de verwerking van suiker allerlei vitaminen en mineralen. Voor de verbranding van suiker is calcium, magnesium, zink, chroom, vitamine B en C nodig. En die zitten er weinig in de voedingsmiddelen waar de meeste suiker in zit. Ze moeten dus onttrokken worden aan je voorraad, of uit voedsel dat er nog aan gaat komen. En zo zijn deze waardevolle voedingsstoffen dus niet meer beschikbaar voor andere belangrijke lichaamsfuncties.
Als je veel suiker eet kan je echt een tekort krijgen aan deze stoffen. Bijvoorbeeld aan vitamine B3, dat nodig is om het aminozuur tryptofaan om te zetten in serotonine, het stofje waar je je gelukkig van voelt. Hierdoor kan je je wat depressief kan gaan voelen.

Vitamine B6 is belangrijk bij de spijsvertering, die in de knel kan komen als alle vitaminen verbruikt worden voor het verteren van suiker.
Calcium is nodig voor je botten, magnesium en zink voor heel veel processen in je lichaam, net als vitamine C.

Suiker geldt als een gifstof omdat het veel voedingsstoffen onttrekt aan je lichaam, maar helemaal niets toevoegt.

En uiteindelijk zorgt suiker ook nog eens voor minder energie in plaats van voor meer energie, omdat de B-vitamines en vitamine C ook nodig zijn voor de productie van de energiestof Q10, die er voor zorgt dat de cel de suikers en vetten kan verbranden. Zonder Q10 dus geen verbranding en ook geen energie.

Suikervrije stappen

  • Stoppen met suiker begint natuurlijk met het niet meer gebruiken van suiker in je koffie, thee, yoghurt, kortom, nergens meer suiker uit de pot (of pak ) indoen. Neem ook geen zoetjes of iets dergelijks, hooguit een echt natuurlijke zoetstof zoals kokosbloesemsuiker, honing (niet veganistisch!), agavenectar of steviablaadjes.
  • Drink geen dranken meer uit pakken, blikjes en flessen. Frisdranken, vruchtensappen, yoghurtdranken en wat er meer te krijgen is, koop ze niet meer! Ook geen light of 0%-dranken, doe het gewoon niet.
    Drink water, kruidenthee, maak zelf ijsthee zonder suiker en kombucha en waterkefir. Zo nu en dan een wijntje (liefst rood) of een biertje moet kunnen natuurlijk. Maar vermijd de zoete mixdrankjes (ok, op een uitzondering na dan ;-))
  • Geen gekochte of gekregen koekjes, snoepjes, gebakjes, dat spreekt voor zich. Ook geen zogenaamde gezonde varianten. ‘Gezonde’ ontbijtkoekjes bevatten vaak veel suiker. Het is allemaal slecht voor je. Bak zelf! Met natuurlijke suikers en vezels. Het is leuk om te doen en voelt zoveel beter.
  • Als je daarnaast geen kant-en-klare producten meer gebruikt dan ben je al een heel eind op weg naar een suikervrij bestaan. Want daar zit vaak suiker in.
  • Leer de vele namen van suiker en check etiketten van kant- en klaar producten die je nog wel koopt.

  • Fruit! Is gezond maar bevat ook veel fructose (= suiker). Natuurlijk al veel beter voor je dan geraffineerde suiker, vanwege de vezels en vitaminen, mineralen en andere voedingsstoffen die het bevat, maar eet er toch niet teveel van.
    Hoe zoeter het fruit (sinaasappels, bananen, zoete appels), hoe meer suiker. Een glaasje versgeperst sinaasappelsap bij het ontbijt kan prima, maar drink dit niet de hele avond op een feestje met het idee dat je dan heel gezond doet want dat is het uiteindelijk niet meer. Door de suikers.

  • Suiker is verslavend dus als je ermee stopt zal je ‘afkick’ verschijnselen krijgen. Je kunt alleen nog maar aan zoet denken, je voelt je slap en weet zeker dat je snel iets zoets nodig hebt. Zorg voor dit soort momenten dat je iets bij je hebt dat je bloedsuikerspiegel even verhoogt, want dat is wat je voelt. Neem een paar gedroogde vijgen en noten, een handje studentenhaver met een appel, een banaan, of een zelfgebakken mueslireep bijvoorbeeld. Maar doe dit echt alleen als je het nodig hebt, want als je de hele dag door dit soort snacks neemt schiet je er niets mee op. Je zult je dan niet beter gaan voelen en je zult ook niet afvallen. Uiteindelijk moet je er toch even doorheen.

  • Heb je wat ondersteuning nodig, volg dan een cursus in suikervrij leven. Bijvoorbeeld deze van Miss Natural (http://eshop.missnatural.nl/zondersuiker), ook geschikt voor planteneters!

  • En ben je niet zo’n bakker? Ook hier zijn cursussen voor te vinden, zoals deze van Oerzoet in Den Bosch (https://www.oerzoet.nl/workshops-1/bakken-zonder-suiker/).

  • Als er eenmaal zoveel gezond lekkers uit je oven komt ga je bakken waarschijnlijk vanzelf leuk vinden, maar mocht dat niet zo zijn, vraag dan iemand die je kent die bakken wel leuk vindt om het voor je te doen. En doe iets voor haar of hem terug dat jij weer leuk vindt om te doen!

  • Let erop dat witmeelproducten als wit brood en pasta hetzelfde effect hebben op je bloedsuikerspiegel als suiker. En helaas, bier ook. En gebakken aardappelen. Dus een patatje met een biertje is echt iets wat je niet te vaak moet doen.

  • Suikervervangers. Alle zoetstoffen geven hetzelfde effect in je lichaam. Je mond proeft zoet, je hersenen registreren dit en geven vast een seintje aan de belangrijke organen. Er komt energierijk voedsel aan! Alles wordt in werking gezet maar er volgt geen energie. Dat zorgt weer voor een hongergevoel.
    Sommige synthetische zoetstoffen verhogen ook je bloedsuikerspiegel, andere niet. Maar goed zijn ze niet voor je.
    Natuurlijke suikers, zoals agavesiroop, maple syrup (ahornsiroop) en honing zijn beter, zeker in combinatie met vezels, maar gebruik met mate. Zoet moet een beloning blijven, even lekker zitten met een kopje thee en een muffin. En niet je standaard ‘even-snel-tussendoor-om-de- energiedip-te-stillen-en-dan-snel-weer-door’ snack.